మనసు పొరల్లో : ఇప్పుడు నేను ఎవరికీ కొరకరాని కొయ్యను – పి. జ్యోతి తెలుపు

ఓ అమాయకమైన స్త్రీ అవివాహితగా మిగిలితే స్త్రీ, పురుషులు ఇద్దరూ ఏ విధంగా అడుకుంటారోనేను నేర్చుకున్నది మొట్టమొదట ఈ సంఘటనల ద్వారానే.

మనలను బెదిరించే పెద్ద గీతలను ఎదుర్కోవాలంటే మనం వారిని చిన్నవాళ్ళుగా మార్చాలి. దానికి మనం ఇంకా పెద్ద గీతలమయి జీవించాలి. అంటే ఎదగలి. ఓ ఒంటరి స్త్రీగా కొందరు స్త్రీలను గమనిస్తూ నేను నేర్చుకున్నది ఇదే.

పి.జ్యోతి

వివాహం అన్నది ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో ముఖ్యమైన సంఘటన. వివాహం అనే సాంప్రదాయం ద్వారా ఒక స్త్రీ ఒక పురుషుడు కలిసి జీవించడానికి సామాజిక ఆమోదం పొందుతారు. కాని ఇది ఒక్కటే జీవితాన్ని నడిపించే శక్తి అవడం మాత్రం అన్యాయం. వివాహాని కన్నా ముందు మనిషికి కొన్ని బంధాలుంటాయి. ఆ తరువాత కూడా కొన్ని బంధాలు ఏర్పడతాయి. కాని వివాహం ఒక్కటే ఈ బంధాలన్నిటికి అర్ధానిచ్చే విషయంగా మారడం, ఈ వ్యవ్యస్థలో స్త్రీకి జరుగుతున్న అతి పెద్ద అన్యాయం. ఎన్ని యుగాలుగానో వివాహం ఒక్కటే స్త్రీ జీవితంలో గౌరవాన్ని నిర్దేశించే వ్యవ్యస్థగా ఉండడం ఎంత వరకు సముచితం?

నా జీవితంలో నేను ఒంటరి స్త్రీగా జీవిస్తున్న క్రమంలో ఈ అన్యాయాన్ని ప్రతి విషయంలో ఎదుర్కున్నాను. నా తోటి ఒంటరి స్త్రీలు ఈ అన్యాయాన్ని ఎదుర్కొలేక వేదన పడడం గమనించాను. పురుషుని అండ లేకుండా ఉండిపోవడమే జీవితంలో అతి పెద్ద లోటని ఒంటరి స్త్రీల చేత స్వయంగా అనిపింపజేసి ఎప్పటికీ ఓ పురుషుని నీడలో ఆశ్రయంలో లేదా ఓ పురుషుని ప్రభావంలో ఉండడమే క్షేమమనే ఆలోచనను స్త్రీలలో కలిగజేసే విధంగా మన చుట్టూ ఓ వల బిగిస్తుంది ఈ వ్యవస్థ. మనం అందరం ఈ భావజాలానికి బందీలమవుతాం. వాటిని ఎదిరించి ఎప్పటికప్పుడు ప్రశ్నించాలనే నా నిర్ణయానికి నా జీవితంలో జరిగిన కొన్ని అనుభవాలు కారణం.

ఆ రోజే నిర్ణయించుకున్నాను…

నేను పని చేసిన రైల్వే మిక్సడ్ హై స్కూల్ లో నాతొ పాటు హేమలత అనే ఓ టీచర్ జాయిన్ అయ్యింది. ఈమె నేను ఒకే బాచ్ గా జాయిన్ అయ్యాము. అయితే తను ముందు ‘పూర్ణ’ అనే చోట స్కూల్ లో పని చెసి తరువాత మా స్కూల్ కి ట్రాన్స్ఫర్ అయి వచ్చింది. నలుగురు అక్క చెళ్ళెళ్ల మధ్య ఆమె పెద్దది. వివాహం కాలేదు ఎవ్వరికీ కూడా. నేను చెబుతున్నది ఇరవై సంవత్సరాల నాటి మాట. ఇంట్లో సంబంధాలు చూస్తున్నారేమో కాని నేను ఎప్పుడూ ఆమెను వివరాలు అడగలేదు. ఇప్పటికీ అవివాహితగానే ఉండిపోయింది. పెద్దగా లౌక్యం తెలియని ఆమె నాగరిక పోకడలకు చాలా దూరం. పాత పద్దతిలోనే ఆమె ఆలోచనలు ఉండేవి. చూడగానే ఏ నాజూకులు లేని కారణంగా సాటి టీచర్లు కూడా ఆమె చీరకట్టు నుంచి ఆమెను విమర్శించేవాళ్ళూ. ఈమె ఎవరినీ పట్టించుకునేది కాదు. అందరికీ సాయంగానే ఉండేది. ఒక ధోరణిలో మాట్లాడేది. పక్కవాళ్ళకు కూడా వండి తీసుకువచ్చేది. కపటం లేని మనిషి.

కాని నాకు నిజంగా కోపం వచ్చింది అతని మీదనా, చూట్టూ ఈ విషయానికి నవ్వుతూ చూస్తూ నిలబడిన తోటి స్త్రీల మీదనా అన్నది నాకిప్పటీకీ స్పష్టంగా తెలియదు.

ఓ రోజు ప్రొద్దున్నే సంతకం పెట్టి ముందుగా వచ్చిన నలుగురం మెట్ల మీద కూర్చున్నాం. తనకు తాను చాలా తెలివైన వాన్నని అనుకుంటూ ఉండే ఓ సర్ మా మధ్యకు వచ్చాడు. ఇతనికి వివాహం అయింది, పిల్లలు కూడా. ఈయనకు ఏదో విషయంలో డబ్బు అవసరం వచ్చింది. ఇబ్బంది అన్నది ఎవరికైనా ఒకటే. అర్ధం చేసుకోగలం. కాని ఇతను హేమ దగ్గరకు వచ్చి “నాకో పది వేలు ఇవ్వవచ్చుగదా ఒంటరిదానివి ఏం చేసుకుంటావ్ జీతమంతా? మా లాంటి వాళ్ళ అవసరాలు చూసి ఇస్తూ ఉండాలి” అని అందరి ముందే ఆమెను అడిగేసాడు. అప్పట్లో కూడా మనసులో ఉన్నది అదే పద్దతిలో నాకు బైటకు వచ్చేది. అందుకే ఆమె పక్కనే కూర్చుని ఉన్న నాకు “చెప్పుతో కొడతా” అన్నమాట నోట్లోనించి వచ్చింది. ఎంత ఆవేశం ఆవహించిందంటే ఇప్పటికీ అదే భావం ఈ సంగతి తలచుకున్నప్పుడల్లా అనిపిస్తుంది. తన అవసరానికి డబ్బు అడుక్కునే అతనిలో కూడా ఓ ఒంటరి స్త్రీ పట్ల ఎంతటి చులకన భావం ఉందో గమనిస్తే నాకు ఆశ్చర్యం వేసింది. అప్పటికి నేను కూడా ఒంటరి స్త్రీనే. కాని ఆమెతో అంత హేళనగా అతను మాట్లాడడానికి కారణం, ఆమె మంచితనం. ఎదురు చెప్పలేని మెతక స్వభావం. ఆమెతో కలిసి తిరిగే స్త్రీలెవరూ ఈ విషయానికి స్పందించకుండా నవ్వుతూ ఉండిపోవడం నాకింకా కోపాన్ని తెప్పించింది.

“తింటది తిరుగుతది, లేదంటే జీతం మొత్తం హుసేన్ సాగర్లో పడేసుకుంటది. నీకేందుకు? అడుక్కునేవాడివి చేయి చాపి అడుగు కాని వెటకారంగా కాదు” అని గట్టిగానే ఏదో అనేశాను. కాని నాకు నిజంగా కోపం వచ్చింది అతని మీదనా, చూట్టూ ఈ విషయానికి నవ్వుతూ చూస్తూ నిలబడిన తోటి స్త్రీల మీదనా అన్నది నాకిప్పటీకీ స్పష్టంగా తెలియదు.

ఆ రోజు నేను నిర్ణయించుకున్నాను, మా నాన్నగారు, అన్నయ్య తప్ప బైటివారెవ్వరూ నా ఆర్ధిక విషయాలలో తల దూర్చే అవకాశం నేను ఇవ్వకూడదూ అని. నా ఆర్ధిక భద్రత కోసం కష్టపడిన ఆ ఇద్దరు తప్ప వేరెవ్వరూ నా జీతం గురించి ప్రస్తావన నా వద్ద తీసుకువచ్చే సాహసం ఎప్పుడూ చేయరాదని. ఆఖరికి మా అబ్బాయి అయినా నా జీతం విషయంలో జోక్యం చేసుకోలేనంత కఠినంగా ఉంటాను. స్నేహం పేరుతో చనువుగా ఉండే వారిని కూడా ఆర్ధిక విషయాలలో దూరంగా ఉంచడం నేను అలవర్చుకున్నాను. ఎవరి వద్దా రూపాయి తీసుకోను, నేను సహాయం చేయాలనుకుంటే తప్ప మరే విధమైన అర్ధిక ఇచ్చిపుచ్చుకోవడాలలో నేను తల దూర్చను. ఒంటరి స్త్రీ కదా అన్న మిషతో దగ్గరయే స్నేహితురాళ్ళందరికీ డబ్బు విషయంలో నా కఠినత్వం తెలుసు.

ఓ అమాయకమైన స్త్రీ అవివాహితగా మిగిలితే స్త్రీ, పురుషులు ఇద్దరూ ఈ విధంగా అడుకుంటారని నేను నేర్చుకున్నది మొట్టమొదట ఈ సంఘటనల ద్వారానే.

హేమ విషయంలోనే నేను గమనించిన మరో విషయం తోటీ స్త్రీల కామెంట్స్. మరో టీచర్ మాతో పాటే ఉండేది. అతి మామూలు కుటుంబంలో పెరిగిన స్త్రీ ఆమె. వివాహం అయ్యక భార్యా భర్తలు ఇద్దరి సంపాదన కూడడం మొదలెట్టిన తరువాత ఆమె దృష్టిలో తానో టాటాల వారసురాలయిన ఫీలింగ్. తోటి వారిని చులకనగా చూడడం ఆమె గొప్పతనం అనుకునేది. కాస్త నదురుగా చీరలు కట్టేది ఇక దానితో విపరీతమైన ఓవర్ కాన్పిడెన్స్. హేమ కొన్ని సార్లు నడిచి, మరి కొన్ని సార్లు తమ్ముడి స్కూటర్ పైన, ఆ తరువాత ఓ ఆటోలో పడుతూ లేస్తూ స్కూలుకి వచ్చేది. ఓ సారి ఆమె కాలి చెప్పు తెగిపోయింది. ప్రొద్దున్నే మేం కూర్చునే చోటుకి వచ్చి చెప్పుకి పిన్నీసు పెట్టుకుంటుంది. ఆమెకు అది సాధారణమైన విషయం.

వివాహం ప్రస్తావనే అందరికీ ఎందుకు వస్తుంది?

సాయంత్రం దాకా స్కూలులో గడపాలి. కాబట్టి చెప్పుతో కుస్తీ పడుతుంది. ఇక అప్పుడు వచ్చింది ఆ రెండో టీచర్. “అందుకే చెప్పాను క్వాలిటీ ఉన్న వాటినే ఎంచుకుని వాడాలని. ఫుట్ఫాత్ మీదవి కొని వాడితే ఇలానే జరుగుతుంది. ఓ టేస్ట్ లేదు ఓ పద్దతి లేదు. నీకు పెళ్ళి ఎలా జరుగుతుంది హేమా? అంది. చెప్పు తెగడానికి పెళ్ళి అవడానికి ఏం లింకో అక్కడ ఉన్న నాకు అర్ధం కాలేదు. నేను అప్పుడే నా కాలి చెప్పు విప్పి చూపించి “ఇదిగో ఇది హాలీవుడ్ లో కొన్న చెప్పుల జత. కొని నెల అయింది. తెగె స్టేజీకి వచ్చింది. మరీ ఈ క్వాలిటీ సంగతేంటట” అన్నా. నాది ఫ్లాట్ ఫూట్. అంటే అరికాలు పూర్తిగా నేలకు ఆనుతుంది. అందువలన ఎలాంటి చెప్పుల జత అయినా ఓ రెండు నెలలు మించి రాదు. అప్పట్ళో ఆబిడ్స్ లో హాలీవుడ్ చెప్పుల షాపు హైదరాబాద్ లో చాలా ఫేమస్. అయినా మాత్రం ఆ చెప్పులు తెగవా. చెప్పు తెగితే దానికి క్వాలిటీ జీవితానికి పోలిక ఏంటి. చెప్పుకు పెళ్ళికి లింక్ ఏంటీ నాకు అర్ధం కాలేదు. ఎప్పుడు తెగని చెప్పులు వేసుకునే వాళ్ళకే పెళ్ళిలవుతాయా? అసలు ఆమెను చూస్తే ఆమె వివాహం ప్రస్తావనే అందరికీ ఎందుకు వస్తుంది? ఎదురు సమాధానం చెప్పలేని ఆమె మంచితనం కారణమా?

ఆమె ఆర్ట్ కు కూడా గౌరవం ఇవ్వలేని వారి మధ్య ఆమె ఇంకా పని చేస్తూనే ఉంది. ఇలాంటి సమాజంలో ఎవరినీ ఎదిరించలేకుండా, అన్ని ఏళ్ళూ పని చేసిన ఆమె ఏ మానసిక స్థితికి చేరి ఉంటుంది?

మరో పక్క నేను ఒంటరి స్త్రీ జాబితాలో చేరినా, నా ఖరీదైన వస్త్రధారణ, కుటుంబ బలం, పైగా ఎక్కువ మాట్లాడితే గట్టిగా బుద్ది చెప్పే నా నోటీ దురుసు ఇవి వాళ్ళను దూరం పెడతాయి. ఓ అమాయకమైన స్త్రీ అవివాహితగా మిగిలితే స్త్రీ, పురుషులు ఇద్దరూ ఈ విధంగా అడుకుంటారని నేను నేర్చుకున్నది మొట్టమొదట ఈ సంఘటనల ద్వారానే. ఆమె గుండెకు ఎన్ని గాయాలయి ఉంటాయో నాకు తెలుసు. పక్క క్లాసుల వాళ్ళు పని ఎగ్గొట్టి ఇంటికి పారిపోతూ భర్తల ప్రస్తావన తీసుకొస్తూ ఉంటే ఆమె స్కూలులో ముగ్గులు వేస్తూ బోర్డుల డెకరేషన్ చేస్తూ ఎన్నో గంటలు ఉండిపోయేది. చక్కని ఆర్టిస్ట్ ఆమె. కాని ఆమె ఆర్ట్ కు కూడా గౌరవం ఇవ్వలేని వారి మధ్య ఆమె ఇంకా పని చేస్తూనే ఉంది. ఇలాంటి సమాజంలో ఎవరినీ ఎదిరించలేకుండా, అన్ని ఏళ్ళూ పని చేసిన ఆమె ఏ మానసిక స్థితికి చేరి ఉంటుంది? ఇప్పుడు ఆమె ధోరణిని, ఆమె మాట తీరుని ప్రస్తావించి నవ్వుకునే వారంతా ఆమెలో ఆ ధోరణి పెరగడానికి కారణం కూడా వాళ్ళే అన్నది ఒప్పుకోరు.

ఎంత చులకన అండ లేని ఒంటరి స్త్రీ అంటే…

మాకు బాయ్స్ స్కూల్, గర్ల్స్ స్కూల్ అని మరో రెండు రైల్వే స్కూల్లు ఉండేవి. ఇప్పుడు పిల్లల సంఖ్య తగ్గి మూడు స్కూళ్ళల్లో రిటైరైన స్టాప్ తరువాత, మిగిలిన వాళ్ళను మిక్స్డ్ స్కూల్ లోనే అడ్జస్ట్ చేసారు. బాయిస్ స్కూల్ లో ఆదిలక్ష్మి అని ఓ టీచర్ ఉండేది. ఈమె నాన్నగారు ఆదే స్కూల్ లో పని చేసేవారు. చాలా మంచి వ్యక్తి. కూతురిని చాలా ప్రేమగా పెంచారు. ఎన్నో ఆశలు పెట్టుకున్నారు. ఆమె ప్రేమలో పడి ఓ వ్యక్తిని తండ్రికి చెప్పకుండా పెళ్ళి చేసుకుంది. అది ఆయన గుండెను బద్దలు చేసింది. కూతురుతో తెగతెంపులు చేసుకున్నారు. ఇక ఆ ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త, ఈమెను కేవలం ఉద్యోగం కోసం మోసం చేసి పెళ్ళి చేసుకున్నాడని అమెకు కొన్ని రోజులలోనే తెలిసింది. మోసపోయిన బాధ, కళ్ళ ముందు తండ్రి కనిపిస్తూ ఆమె చేసిన తప్పు రోజూ ఆమెనే బాధిస్తూ ఉండేది.

ఓ టీచర్ గా గౌరవంగా ఈ కాంపులకు వెళ్ళడం గురించి కాదు నేను చెబుతుంది. నువ్వు ఒంటరి స్త్రీవి నీకు ఇంట్లో భాధ్యతలు ఏం ఉన్నాయి కాబట్టి ఈ కాంపులకు వెళ్ళు అనే ఈ పతివ్రతా సైకాలజీ గురించే నా కోపం.

స్కూల్లో స్కౌట్శ్ అండ్ గైడ్శ్ ఓ ముఖ్యమైన్ ఎస్క్ట్రా కరిక్యులర్ అక్టివిటి. కొంచెం ఆర్ధికంగా స్థిరపడిన కుటుంబాల నుండి వచ్చిన టీచర్లు, జీతం తప్ప పనిని ఎంజాయ్ చేయలేని అసమర్ధపు వ్యక్తులు ఈ స్కౌట్ కాంప్ ల్లో స్త్రీ పురుషులు కలిసి తిరగడం, రాత్రిల్లు టెంట్లలో గడపడం అందులో సహజంగా జరిగే కొన్ని కథల కారణంగా ఇక ఆ ఉద్యమం గురించే అసహ్యంగా మాట్లాడేవాళ్ళు. అంటే బైట ఎక్కడా అడా మగ మధ్య తప్పులు జరగట్లేదా? కేవలం కాంపులలోనే జరుగుతాయా? వీళ్ళూ పని చేయరు. ఏ పని ఇచ్చినా ఎలా ఎగ్గొట్టాలా అనే ఆలోచన. ఇక ఈ స్కౌట్ గైడ్ కాంపులకు బలి చెసేది ఈ ఒంటరి స్త్రీలను. ఓ టీచర్ గా గౌరవంగా ఈ కాంపులకు వెళ్ళడం గురించి కాదు నేను చెబుతుంది. నువ్వు ఒంటరి స్త్రీవి నీకు ఇంట్లో భాధ్యతలు ఏం ఉన్నాయి కాబట్టి ఈ కాంపులకు వెళ్ళు అనే ఈ పతివ్రతా సైకాలజీ గురించే నా కోపం. ఈ ఒంటరి స్త్రీలు అటు పాఠాలు చెప్పాలి, ఈ కాంపులకు వెళ్ళాలి. వీళ్ళు అన్ని ఇబ్బందుల మధ్య కాంపులకు వెళ్తుంటే వారు ఆ పని తప్పించుకుని కాంపులకు వెళ్ళిన వారిగురించి చులకనగా మాట్లాడుకోవడం జరుగుతూ ఉండేది. చచ్చీ చెడీ వీళ్ళూ పని చేస్తుంటే కాళ్ళూ చాపుకుని నీతులు వల్లించే వాళ్ళూ వీరు. పోని మరేదైనా ఇతర ఆక్టివిటీస్ లో తమ ప్రజ్ఞ చూపుతారా అంటే అదీ లేదు. ఆ కల్చరల్, స్పోర్ట్శ్ పని కూడా ఈ టీచర్లే చేసేవాళ్ళు.

ప్రతి సారి బాయిస్ స్కూల్ నుంచి ఆదిలక్ష్మి పిల్లలను తీసుకుని కాంప్ కు వచ్చేది. నేను మిక్సడ్ స్కూల్ నుండి వచ్చేదాన్ని. ఆమె తప్ప ఆ స్కూల్ నుండి మరే టీచర్ ఒక్క కాంపుకు రాలేదు. కుటుంబ భారం మొత్తం మోసే నారీమణులు వీళ్ళూ. అందుకని ఈ ఉద్యోగ భారం నుండి వారికి మినహాయింపు ఇచ్చేవాళ్ళు హెడ్మాస్టర్లు. ఇక ఆదిలక్ష్మితో టీచర్లు మాట్లాడే విధానం ఎలా ఉండేదంటే ఏదో అనాధను ఆదరిస్తున్న లెవల్లో వాళ్ళు ఆమెతో సంభాషించేవాళ్ళు. ఒకోసారి ఫ్రస్టేషన్ తో పిచ్చి పిచ్చిగా అరిచి మళ్ళీ చులకన అయ్యేది ఆమె. కాంప్ లో నన్ను అంటి పెట్టుకునే ఉండేది. వారి స్కూల్ సార్లు ఆమెతో సంభాషించేటప్పుడు వారి బాడి లాంగ్వేజ్ చూసినప్పుడు నాకు అరికాలి మంట నెత్తికెక్కేది.

ఆమెకు మానసిక వికలాంగురాలైన కూతురు పుట్టింది. ఆ బిడ్డ అనుమానస్పద పరిస్థితులలో కాలి చనిపోయింది. భర్త తో వేరు పడి ఆమె డైవర్స్ కోసం కోర్టు చుట్టూ తిరుగుతూ ఉండేది. తండ్రి మరణించాక కుటుంబంతో చేరినా ఆమెలో ఒక వేదన, కసి, నాకు కనిపిస్తూ ఉండేవి. నేను స్కూల్ వదిలి కాలేజీ కి వచ్చాక అమె మా స్కూల్ కు వచ్చింది. ఆమె చివరి కోరిక తన డబ్బు పై ఆమె భర్తకు హక్కు ఉండకూడదని. కాని కరోనా సమయంలో హఠాత్తుగా హార్ట్ ఎటాక్ తో మరణించిన ఆమె ఉద్యోగ బెనిఫిట్సన్నీ కూడా విడాకులు మంజూరు కాని కారణంగా ఆమె భర్తకే వెళ్ళాయి. ఆమె చనిపోయిన తరువాత పాపం అన్న వాళ్ళు ఆమెను కాంపులకు పంపుతూ ఏం కమెంట్లు వేసేవాళ్ళో, ఆమెను ఎలా చూసేవాళ్ళో నాకు కొన్ని విషయాలు ఆమె చెప్పుకోగా తెలుసు. ఎంత చులకన అండ లేని ఒంటరి స్త్రీ అంటే. ఆదిలక్ష్మీ నేను ఒకే కులానికి చెందిన వాళ్ళం, ఆర్ధికంగా కూడా ఆమె ఆ స్కూల్ లో పని చేస్తున్న ఇతర టీచర్ల కన్నా కూడా ఉన్నతమైన కుటుంబం నుండే వచ్చింది. కాని సరయిన వాడిని ఎంచుకోలేక చేసిన ఒక్క పొరపాటుకు చనిపోయేదాకా శిక్ష అనుభవిస్తూనే ఉంది. చుట్టూ ఉన్న మర్యాదస్తుల హిపొక్రసీలను భరిస్తూ కొన్ని సార్లు అనవసరమైన చోట ఆవేశపడుతూ వారికి చెంపపెట్టుగా బ్రతకలేక, బ్రతకాలనుకుంటూ ఆమె అనుభవించిన వేదన మరో ఒంటరి స్త్రీగా నాకు అర్ధం అవదా…

ఆమెతో చులకనగా మాట్లాడిన వాళ్ళే నా దగ్గర అణుకువుగా ఒళ్ళు దగ్గర పెట్టుకుని ఉండేవాళ్ళూ. అదీ నా ఎదురుగానే. వెనుక మళ్ళీ ఆ నరం లేని నాలుకలు తమ అసలు రంగు చూపిస్తూనే ఉండేవి.

ఆదిలక్ష్మి నేను ఉద్యోగంలో చేరిన కొత్తలో నుండి నాకు పరిచయమే. గొప్ప స్నేహం మా మధ్య లేకపోయినా ఆమెను చుట్టూ ఉన్న స్టాప్ చూసే విధానం నాకు తెలుసు. ఆమెతో చులకనగా మాట్లాడిన వాళ్ళే నా దగ్గర అణుకువుగా ఒళ్ళు దగ్గర పెట్టుకుని ఉండేవాళ్ళూ. అదీ నా ఎదురుగానే. వెనుక మళ్ళీ ఆ నరం లేని నాలుకలు తమ అసలు రంగు చూపిస్తూనే ఉండేవి. నేను ఇంకా మొండిగా వాళ్ళని మించిన పనితనంతో ఎదిగే దాకా ఆ నాలుకలు నాలుగు దిక్కులూ తిరుగుతూ చివరకూ చిన్న పిపీలికలుగా మిగిలిపోయాయి. ఆదిలక్ష్మి చేసిన పొరపాటు తన స్వవిషయాలను నలుగురి మధ్యకు తీసుకువచ్చేది. ఎంతకూ తాము కట్టుకున్న చీరలను, దానితో వచ్చిన గీరలను తప్ప ఇతరుల మనసులోని వేదనను అర్ధం చేసుకునే స్థాయిలేని మనుషులను నమ్మి వారి మధ్య తన జీవితాన్ని బైటపెట్టుకుని ఆమె ఒంటరిగా మిగిలింది. ఆమె స్వవిషయాలలో దూరి పంచాయితీలు నడిపించిన వారిలో నిజమైన పెద్ద మనుషులు ఎవరన్నది ప్రశ్నించుకుంటే జవాబు లేదు.

ఓ గిరి గీసి దూరంగా పెట్టడంలోని అవసరం

ఈ ఇద్దరు స్త్రీలు నా జీవితంలో నాకు ఎన్నో విషయాలు నేర్పించారు. హేమలతతో ప్రవర్తిస్తున్న స్టాఫ్ ను చూసిన తరువాతే మనుష్యులను ఓ గిరి గీసి దూరంగా పెట్టడంలోని అవసరం నేను తెలుసుకున్నాను. ఎటువంటి పరిస్థితులలో నయినా మన ముందు ఎవరైనా వెధవ లక్షణాలు ప్రదర్శిస్తే వాళ్ళను నిస్సంకోచంగా ఎండగట్టడం, ఎవరినైనా ఎట్టి పరిస్థితులలో నయినా అది మన పై అఫీసర్ అయిన సరే, ఆత్మాభిమానం విషయంలో ఎదిరించడం నా వ్యక్తిత్వంగా మార్చుకున్నాను. దీనికి నాకు కూడా ఓ బలం కావాలి. అందుకు నేను ఓ మార్గాన్ని ఏర్పరుచుకున్నాను. ఇక, ఆదిలక్ష్మి మరణం నేను భవిష్యత్తులో నా ఆర్ధిక విషయాల పట్ల ఇంకెంత ప్లాన్డ్ గా ఉండాలో నేర్పించింది.

ఇలాంటి వారిని నిస్సకొంచంగా బాన్ చేసే స్థాయికి నేను ఎదిగాను. వారితో పని చేస్తూనే ఇలాంటి వారిని నా పరిధినుంచి నిషేధిస్తూ వారి స్థాయి వారికి చూపించే స్థాయికి పట్టుదలతో ఎదిగాను. ఇప్పుడు నేను ఎవరికీ కొరకరాని కొయ్యను.

ఓ ఒంటరి స్త్రీగా నా లాంటి స్త్రీలను గమనిస్తూ నేను నేర్చుకున్నది ఒక్కటే. మనలను బెదిరించే పెద్ద గీతలను ఎదుర్కోవాలంటే మనం వారిని చిన్నవాళ్ళుగా మార్చాలి. దానికి మనం ఇంకా పెద్ద గీతలమయి జీవించాలి. అంటే ఎదగలి. ఓ సాధారణ హిందీ టీచర్ గా ఉద్యోగంలో చేరిన నేను ఎదగడానికి ఏం చేయాలో ఓ ప్రణాళిక వేసుకున్నాను. మొదట నా సబ్జెక్ట్ లో అతి పెద్ద డిగ్రీని పొందడం. చదువు ఆపకుండా 2004 లో నేను పీ.హెచ్.డీ తీసుకునే దాకా, ఎం.ఏ ఇంగ్లీష్, ఎమ్. ఎడ్. కంప్యూటర్ కోర్సులు కసిగా చేసాను. అంటే నా చుట్టూ ఉన్న సహోద్యాయుల కన్నా ఎక్కువ క్వాలిఫికేషన్ సంపాదించడం. తరువాత స్కూల్ లో నేను చేయలేని పని ఉండకూడదు అన్న అహంతో ఎక్కడ క్రియేటీవిటికి అవకాశం ఉందో అది ఎంత కష్టమైన పనైనా చేయడం చేసి విజయం సాధించడం ఓ ధ్యేయంగా పెట్టుకున్నాను. పని చేసి మనుష్యులను ఎదిరించగలగడంలో మన చేయి ఎప్పుడు పైనే ఉంటుంది అన్నది నా అనుభవం.

స్కూల్ లో ఇక నేను అన్ని రంగాలలో పని చేసానన్నది అర్ధం అయిన తరువాత జూనియర్ కాలేజీలో వేకెన్సీ ఉంటే టీచర్ జీతంతోనే పని చేసాను. చేస్తూనే ఉన్నాను. తరువాత డిగ్రీ కాలేజీలో కూడా పాఠాలు చెప్పాను. అక్కడి నుండి నన్ను పంపాలని డ్రామాలాడిన వారికి ధీటూగా ఆరు సంవత్సరాలు డిగ్రీ అండ్ జూనియర్ రెండు కాలేజీలలోనూ ఒకేసారి పాఠాలు చెప్పాను. జీతం హై స్కూల్ టీచర్ ది తీసుకుంటూ సబ్జెక్ట్ పెంచుకోవడానికి, నా పరిధిని విస్తారం చేసుకోవడానికి వారానికి ముప్పై గంటలు పని చేసాను. డబ్బు ఇవ్వలేని కాన్ఫిడెన్స్ మన పని ఇస్తుంది అన్నది నేను నమ్మిన సిద్దాంతం. డబ్బు పరంగా దేహీ అన్న స్థితిలో నా కుటుంబం నన్ను ఉంచలేదు. నాకు డబ్బుతో సమకూర్చుకోగలిగినవన్నీ ఉన్నాయి.

డబ్బు ఎంత సంపాదించినా ఒంటరి స్త్రీ పట్ల ప్రపంచ ద్రుక్పధం మారదు. కాబట్టి నేను డబ్బు కన్నా మించిన కాన్పిడెన్స్ సంపాదించాలి అని నిశ్చయించుకున్నాక విపరీతంగా పని చేసాను.

ఆడంబరాలకు నేను పోను కాబట్టి నాకున్నది నాకు చాలు. ఇప్పుడు నేను నా శక్తులను పదును పెట్టుకోవాలి. డబ్బు ఎంత సంపాదించినా ఒంటరి స్త్రీ పట్ల ప్రపంచ ద్రుక్పధం మారదు. కాబట్టి నేను డబ్బు కన్నా మించిన కాన్పిడెన్స్ సంపాదించాలి అని నిశ్చయించుకున్నాక విపరీతంగా పని చేసాను. ముఖ్యంగా “ఆఫ్టరాల్ ఓ సింగల్ వుమెన్” స్థాయి నించి “ఈమెను తట్టుకోలేం” అనే స్థాయికి ఎదిగాను. ఇతరులు గంటలో చేసే పని నేను ఇరవై నిముషాలలో చేసే సత్తా సంపాదించాను. అది ఏ పని అయినా సరే నా మార్కు ఉండాల్సిందే. కాని మరో పక్క ఏ అవార్డులకు రివార్డులకు లొంగలేదు. లొంగితే అధికారులకు లొంగాలి. అంటే మళ్ళీ నన్ను నేను తక్కు వ చేసుకోవాలి. ఓ సారి నాకు రావల్సిన అవార్డుని మరో టీచర్ కి పంతంతో ఇప్పించింది మా హెచ్. ఎమ్. పైగా అది స్టేజీ మీద అనౌన్స్ కూడా చేసింది “somebody’s loss is somebody’s gain” అంటూ డిక్లేర్ చేసింది. ఆ రోజు కూడా ఏది లాసో ఏదో గెయినో నేను నా పంధాలో చూపిస్తానని దాన్ని ఓ చాలెంజ్ గా తీసుకున్నాను.

నన్ను నేను  మోటీవేట్ చూసుకుంటూ…

నా దృష్టి తాత్కాలిక విజయాల పై ఎప్పుడూ పెట్టలేదు. కాని నిరంతరం నేను పొందిన అవమానాలు పడ్డ మాటలు, సహాయానికి రాని తోటీ స్త్రీలను, నా లాంటి స్తితిలో ఉండి మనసుకు గాయాలయి రక్తం ఓడుతూ జీవిస్తున్న స్త్రీలను గుర్తు చేసుకుంటూ ఎదిగాను. మూడు భాషలలో, ఆ భాషా ఉపాద్యాయుల స్థాయి కన్నా పై స్థాయిలో ఉండాలని నిరంతరం చదివాను. ఎన్. జీ. వోలతో పని చేస్తూ రైల్వే దాటి బైట ప్రపంచంలో నా పరిధిని పెంచుకున్నాను. ఒక మంచి మేధోపరమైన సర్కిల్ ని నిర్మించుకున్నాను. ఏ రోజూ ఇక్కడి వ్యక్తుల కామెంట్లు నా మార్గానికి అడ్డం కాకుండా నన్ను నేను సెల్ప్ మోటీవేట్ చూసుకుంటూ పోయాను.

ఈ స్కౌట్ కాంప్ లలో, రైల్వే లో వచ్చే టీ ఏ ల కోసం అర్రులు చాచి వచ్చే టీచర్లు, దేశమంతా తిరగడానికి ఆ ప్రివిలేజ్ ని ఉపయోగించుకునే తెలివైన పంతులమ్మలు, ఎవరో ఒక్క అడ్మినిస్ట్రేటర్ ని పట్టుకుని ఆ అండతో కావలసినప్పుడూ కావలసిన చోటకు మారుతూ హై లెవల్ అవార్డులను అందుకుని రైల్వే లో ప్రతి ప్రివిలేజ్ ని హక్కుగా వాడుకున్న బ్రోకర్లు, వీళ్ళందరికి ఈ ప్రివిలేజెస్ వెనుక ఉన్న పెద్ద క్వాలిటీ వారి వివాహ స్టేటస్. ఏదో ఓ విషాదంతో ఒంటరి స్త్రీలుగా మిగిలిపోయిన స్త్రీలను వీరు ఇబ్బంది పెట్టే ప్రయత్నమే చేసారు. వారి సింగిల్ స్టేటస్ ను కూడా తాము పని ఎగ్గొట్టడానికి ఉపయోగించుకుంటూ తిరిగి వారిని చులకనగా చూస్తూ మర్యాదస్తులుగా చలామణీ అవుతున్నారు. ఇలాంటి వారిని నిస్సకొంచంగా బాన్ చేసే స్థాయికి నేను ఎదిగాను. వారితో పని చేస్తూనే ఇలాంటి వారిని నా పరిధినుంచి నిషేధిస్తూ వారి స్థాయి వారికి చూపించే స్థాయికి పట్టుదలతో ఎదిగాను. ఇప్పుడు నేను ఎవరికీ కొరకరాని కొయ్యను.

ఆ సాడిజాన్ని నేను గమనించాను

అధికారులుగా స్త్రీలు వచ్చినా మా లాంటి ఒంటరి స్త్రీలను చూసి “నీకు ఏం భాధ్యతలున్నాయి, ఏం పనులున్నాయి ఈ కాంప్ లు వెళ్ళడానికి నీకు అడ్డేమిటీ” అనే కామెంట్లు వేసేవాళ్లు. మాతో పని చేయించుకుంటూ మళ్ళీ మమ్మల్ని ఉద్దరించినట్లు వ్యవహరించేవాళ్ళూ. ఇది ఏ సందర్భంలో జరిగినా గాని వారిని సరి చేయడం నేను మానలేదు. వీరి చుట్టూ జపం చేసే బ్రోకర్లను పతివ్రతలుగా, భాద్యతలతో నలిగిపోయే పడతులుగా ఈ అధికారులు ఎంచి చూపించేవాళ్ళు. పురుషుల సంగతి పక్కన పెట్టండి, అధికారుల స్థాయిలో ఉన్న స్త్రీలకు కూడా సాటి స్త్రీల పట్ల ఆలోచన లేకపోవడం చూసి చాలా సార్లు ఆలోచనలలో పడేపోయేదాన్ని. ఒంటరి స్త్రీలు ఒండుకోరా, ఇంటి పని చేసుకోరా, వేరే పనులేవీ వారికి ఉండవా.. కేవలం ‘మా వారు’ అండి అంటూ దీర్ఘాలు తీసే స్త్రీలే భాద్యతలు మోస్తారా. ఇలాంటి కామెంట్లకు ఎంతగా ఒంటరి స్త్రీలు గాయపడతారో కూడా అర్ధం కాదా. కాక కాదు కేవలం వారిని గాయపరచాలనే సాడిస్టీక్ భావజాలం అంతే. ఆదిలక్ష్మీ చుట్టూ ఆ సాడిజాన్ని నేను గమనించాను. అందుకే నన్ను అదే దృష్టితో చూడాలనుకున్న వారికి అన్ని రకాలుగా బుద్ది చెబుతూనే ఉన్నాను.

నా జీవితంలో మొట్ట మొదటి సారి నెగిటివి నుండి పక్కకు జరిగితే దొరికే ఆనందం నేను సంపూర్ణంగా అనుభవించిన రోజులు అవి.

ఎవరికీ లొంగకుండా జీ హుజూర్ అనకుండా గర్వంగా పని చేస్తున్నందుకు ఓ సారి మా హెచ్. ఎమ్. నాకో శిక్ష విధించింది. జ్యోతితో ఎవరూ మాట్లాడరాదు అని ఓ అధ్బుతమైన బహిష్కరణ. నా జీవితంలో మొట్ట మొదటి సారి నెగిటివి నుండి పక్కకు జరిగితే దొరికే ఆనందం నేను సంపూర్ణంగా అనుభవించిన రోజులు అవి. ఆదే నా పుస్తక పఠనం విపరీతంగా పెరగడానికి కారణం అయ్యింది. కొలిగ్స్ అందరు నన్ను బహిష్కరించిన మొదటి రెండు రోజులలోనే రోజుకో పుస్తకం ఎలా చదవవచ్చో అది ఎంతటి అదృష్టమో నాకు తెలిసి వచ్చింది. ఇక తరువాత నేనే చాలా మందిని బహిష్కరించాను.

మనలను అవమానించిన వారికి మనం ఇచ్చే జవాబు వారిని పూర్తిగా నిర్లక్ష్యం చేసే స్థితికి మనం చేరుకోవడం.

మనతో వాళ్ళెవరో మాట్లాడాలి అంటూ వేదన పడే స్థాయి దాటామా ఇక జీవితం అంతా మన చేతిలోనే… మన చుట్టూ వంద మంది ఉన్నా కాని పనికి వచ్చేది ఒకరో ఇద్దరో. మిగతా వారి మీద ఇన్వెస్ట్ చేసే సమయం అంతా వృదా. ఇది అర్ధం అయ్యాక ఆ ఒక్కరిద్దరినే పక్కన పెట్టుకుని మిగతా వారిని మరచిపోవడంలో గొప్ప ప్రశాంతత లభిస్తుంది. మనలను అవమానించిన వారికి మనం ఇచ్చే జవాబు వారిని పూర్తిగా నిర్లక్ష్యం చేసే స్థితికి మనం చేరుకోవడం. నేను ఇప్పుడు ఆ స్థితికి చేరగలిగాను. కాని అది ఒక్క రొజులో పూల మీద నడుచుకుంటూ చేరిన స్థితి మాత్రం కాదు. నాకు చాలా గాయాలయ్యాయి. కాని నేను ఆక్కడితో ఆగిపోలేదు అంతే.

అపాలజీ చెప్పించుకునేదాకా ఊరుకోలేదు

జూనియర్ కాలేజీలో ఉండగా ఓ సారి చార్ ధాం టూర్ కి వెళ్ళాను. ఇద్దరు లేడి కొలిగ్స్ తో కలిసి వేసుకున్న ట్రిప్ అది. బాంక్ మేనేజర్ గా రిటైర్ అయిన ఒక టీచర్ భర్త కూడా మాతో ఉన్నాడు. టూర్ ఇటినరి నుండి రిజర్వేషన్ నుంచి ప్రతిదీ నేను ప్లాన్ చేసాను. సమస్తం అరేంజ్ చేసాను. చేతులూపుకుంటూ వీళ్లు వచ్చారు. నాతో పాటు ఏడవ తరగతి చదువుతున్న మా అబ్బాయి ఉన్నాడు. ఇక టూర్ లో ఆ బాంక్ మేనేజర్ గారి ప్రవర్తన చూడాలి.

గైడ్లు లేకుండా పాఠం బోధించలేని బెస్ట్ టీచర్లందరూ కూడా నీతి సూత్రాలు, స్త్రీ ఉండవలసిన పరిధుల గురించి ఏ గైడ్ లేకుండా లెక్చర్లు దంచేవాళ్ళే. ఒక్కరు కూడా ఓ స్త్రీ ఇటువంటి అవమానాన్ని ఎలా తట్టుకుంటుంది అన్న ఆలోచన చేయలేదు.

ఒంటరి స్త్రీ ఇంత కాన్పిడేంట్ గా ఉంటే మగాడు భరించగలడా. తన బుద్ది చూపించాడు. చేతలతో చూపే సత్తువ లేదు కాబట్టి మాటలతో, వేషాలతో అన మాట. అక్కడే అతనికి గట్టిగానే బుద్ది చెప్పి ఇంటికి వచ్చాను. కాని చాలా హర్ట్ అయ్యాను. నా పక్కన నా అనుకునే మగ వ్యక్తి ఉంటే బావుండు అని ప్రతి ఒంటరి స్త్రీ అనుకునే క్షణాలు అవి. ఈ సంగతి కాలేజ్ లో స్టాప్ కి తెలిసింది. ఇక అప్పుడు నా వెనుక కామెంట్లను ఊహించుకోండి. గైడ్లు లేకుండా పాఠం బోధించలేని బెస్ట్ టీచర్లందరూ కూడా నీతి సూత్రాలు, స్త్రీ ఉండవలసిన పరిధుల గురించి ఏ గైడ్ లేకుండా లెక్చర్లు దంచేవాళ్ళే. ఒక్కరు కూడా ఓ స్త్రీ ఇటువంటి అవమానాన్ని ఎలా తట్టుకుంటుంది అన్న ఆలోచన చేయలేదు. రేప్ జరిగేతే విక్టిం నే దెప్పే రోజులు. ఇక్కడ జరిగింది కేవలం మాటల యుద్దమేగా. సో ఓ స్త్రీ అంతగా రియాక్ట్ అవవలసిన అవసరమే లేదు వీళ్ళ దృష్టిలో. ఓ ఒంటరి స్త్రీ ఇలా రియాక్ట్ అవకూడదు అన్నారు చాటుగా ఈ పతివ్రతలంతా. నాతో వచ్చిన మరో సీనియర్ టీచర్ కూడా పూర్తిగా నన్ను సమర్ధించలేదు. ఆమె కూడా పరిమితులకు లోబడ్డ మర్యాదస్తురాలు. పైగా నేను అంత స్వేచ్చగా టూర్ కి వెళ్ళడం కూడా తప్పే అన్నంత హీనంగా స్టాఫ్ మాట్లాడారు. అయినా నేను ఓడిపోదలచుకోలేదు. పొలీస్ స్టేషన్ లో రిపోర్ట్ ఇచ్చి ఆ మొత్తం కుటుంబంతో అపాలజీ చెప్పించుకుని అది స్టేషన్ లో రికార్డ్ చేసేదాకా నేను ఊరుకోలేదు.

ఇక అప్పటి దాకా నన్ను విక్టిం అనుకున్న వాళ్ళూ నేను అలా ఉండకపోవడం చూసి పాపం ఆ వయసులో ఆయనను పోలీస్ స్టేషన్ కు పిలిపించి అపాలజీ చెప్పించింది చూడు అని మళ్ళి నన్ను విలన్ లా చూడడం మానలేదు.

మరెవ్వరికీ అటువంటి అవమానకరమైన పరిస్థితి అతని వల్ల జరగినట్లు దృష్టికి వస్తే సహించేది లేదనే వార్నింగ్ వారికి ఇప్పించిన తరువాతే నేను వెనక్కు తగ్గాను. వివాహం కావలసిన తమ ఇద్దరు ఆడపిల్లల భవిష్యత్తు ఇలాంటి విషయాలు బైటకి వస్తే పాడవుతుందని వాళ్ళు అన్న తరువత, ఓ స్త్రీ పట్ల కనీస మర్యాద ప్రదర్శించలేని అ దంపతుల కూతుర్ల భవిష్యత్తుకు జాలి పడి ఆంతటితో ఆ సంఘటనకు ముగింపు ఇచ్చాను. మన మీద మనకు నమ్మకం ఉంటే మనతో ఎవరూ రాకపోయినా మనం న్యాయం కోసం పోరాడడంలో తప్పు లేదని నేను ఇప్పటికీ బలంగా నమ్ముతాను. ఇక అప్పటి దాకా నన్ను విక్టిం అనుకున్న వాళ్ళూ నేను అలా ఉండకపోవడం చూసి పాపం ఆ వయసులో ఆయనను పోలీస్ స్టేషన్ కు పిలిపించి అపాలజీ చెప్పించింది చూడు అని మళ్ళి నన్ను విలన్ లా చూడడం మానలేదు. ఈ సంఘటన తరువాత పూర్తిగా ఇతరుల నుంచి ముఖ్యంగా సాటి స్త్రీల నుంచి నేను సహాయాన్ని ఆశించే ప్రయత్నం విరమించుకున్నాను. తరువాత ఎప్పుడు ఎక్కడా ఏ స్థితిలో కూడా ఇతరుల వైపు నుండి సహాయం ఆశించకుండా నా సమస్యలన్నీ నావే అన్న భావంతో జీవించడం నేర్చుకున్నాను.

యాత్ర ఇచ్చే ఆనందాన్ని వదులుకోదల్చుకోలేదు

అన్నట్లు మనుష్యుల అసలు స్వభావాలు తెలియాలంటే వారితో ఓ పెద్ద టూర్ వేసుకుని వెళ్ళాలి. రాష్ట్రం దాటామా మనతో నిత్యం కలిసి ఉండే స్నేహితుల అసలు రంగులు బైట పడతాయని ఓ ఒంటరి స్త్రీగా నా అనుభవం నేర్పీంది.

ఇది స్త్రీ పురుషులిద్దరిలోను గమనించవచ్చు. ఇలాంటి అనుభవాల తరువాతే నేను ఒంటరిగా ప్రయాణించడం నేర్చుకున్నాను. నిజం చెప్పాలంటే అంతకు మించిన ఆనందం మరొకటి ఉండదు. కొన్ని చెత్త అనుభవాలు, కొందరు వెధవల కారణంగా యాత్ర ఇచ్చే ఆనందాన్ని నేను జీవితంలో వదులుకోదల్చుకోలేదు.

అతనిపై కలిగిన ప్రేమ, గౌరవం ఎవరిపట్లా కలగలేదు

ఇతరులెవ్వరూ మనకేమీ చేయక్కరలేదు. మన మనోధైర్యమే మనకు గొప్ప స్నేహితురాలు అన్నది ఈ అనుభవం ద్వారా నేను నేర్చుకుని ఆచరిస్తున్నాను. దిశ, నిర్భయ ఘటనలు జరిగినప్పుడు ఆ అమ్మాయిలు బైటకు వెళ్ళకుండా ఉండవలసింది, ఆమె స్నేహితుడితో ఆ సమయంలో సినిమాకు వెళ్ళకుండా ఉండవలసింది అని మాట్లాడే స్త్రీలు నాకు వింతగా కనిపించరు. ఆ జాతి అంతే అన్న భావనకు నేను ఏ నాడో వచ్చాను. అందుకే ఫెస్ బుక్ మాధ్యమంలో అంత ఆక్టివ్ గా ఉంటూ కూడా కొన్ని విషయాల పట్ల విపరీతంగా స్పందించే వారి పోస్టులకు ప్రతిగా నేను ఎప్పుడూ స్పందించను.

అంతటి కష్ట సమయంలో కూడా అలా నిలబడడానికి మనిషికి ఓ వ్యక్తిత్వం కావాలి.

నేను ఉద్యోగంలో చేరిన రోజు నుండి మా స్టాప్ రూం లో జరిగే ధియరిటికల్ చర్చలు ఏ రోజూ ప్రాక్టికల్ గా మారవని నాకు తెలుసు. నిర్భయ విషయంలో ఆమె స్నేహితుడిగా ఆ ట్రాజేడి సమయంలో ఆమె పక్కన ఉన్న ఆ స్నేహితుడు తరువాత విరిగిన కాలుతో టీ. వీ ఇంటర్వ్యూ ఇచ్చి, గౌరవంగా ఆమె అంతక్రియలకు హాజరైనప్పుడు అతనిపై కలిగిన ప్రేమ, గౌరవం నా చుట్టూ ఉన్న స్త్రీలలో ఎవరిపట్లా నాకు కలగలేదు.

అంతటి కష్ట సమయంలో కూడా అలా నిలబడడానికి మనిషికి ఓ వ్యక్తిత్వం కావాలి. ఓ వ్యక్తికి అండగా నిలబడగల వ్యక్తిత్వం ఉన్న స్త్రీలు నా కొలిగ్స్ లో నాకు ఎవరూ కనపడలేదు. నిజం చేదుగా ఉన్నా దాన్ని ఒప్పుకోవాలి మరి.రచయిత్రి పి. జ్యోతి హిందీ ఉపన్యాసకులు. చక్కటి సమీక్షకురాలు. హైదరాబాద్ లో పుస్తకాల పట్ల అభిరుచి పెంచడంలో విశేషంగా కృషి చేస్తున్న spreading Lights నిర్వాహకురాలు కూడా. పుస్తకం, సినిమా తనకు రెండు కళ్ళు. ప్రపంచానికి గవాక్షాలు. ఇటీవలే వీరు రచించన దిలీప్ కుమార్ సినిమాల సమగ్ర పరిచయ పుస్తకం కోసం ఈ లింక్ క్లిక్ చేసి తెప్పించుకోవచ్చు.

కాగా, తెలుపు కోసం రాస్తున్న ఈ శీర్షికలో తాను మొదటిసారిగా అంతర్ముఖంలోకి చూసుకుంటున్నారు. జీవితాన్నే పుస్తకంగా అనుభవాలనే చలన చిత్రంగా ఎంచి సరళమూ, నిరాడంబరమూ, సామాన్యమూ ఐన జ్ఞాపకాలను ఆత్మీయంగా పంచుకుంటున్నారు. ఈ శీర్షికలో మొదటి వ్యాసం మనసు పొరల్లో. రెండో వారం చిన్ననాటి చిరుతిళ్లు. మూడో వారం చిన్ననాటి సంగతులు. నాలుగో వారం పంచుకోవడంలో అనందం. ఐదో వారం ఒంగోలు గిత్తలు ….మా తాత. ఆరో వారం ‘చందమామ’తో మొదలు.  ఏడో వారం ఎవరు రౌడీలు? ఎవరు మర్యాదస్తులు??. ఎనిమిదో వారం నాకు తెలిసిన స్త్రీ వాది – My First Feminist. తొమ్మిదో వారం ఆ మూమెంట్ గోదావరి లాంటిదే. పదోవారం నేను వెతుకుతుంది గురు దత్ లాంటి స్పందించే హృదయాన్ని. పదకొండో వారం అవును. నా మేని ఛాయ నలుపు. మీరు చదువుతున్నది పన్నెండో వారం జ్ఞాపకాలు.