అమ్మి : ముంతాజ్ ఫాతిమా కథ

“వక్రతుండ మహా కాయ…సూర్య కోటి సమప్రభ..
నిర్విఙమ్ కుర్మే దేవా.. సర్వ కార్యేశూ సర్వదా”… అంటూ అంకుల్ వినాయక స్తోత్రం చదువుతూ పూజా విధులన్ని నాతో చేయించారు. పూజ ముగించిన తర్వాత నా తలపై అక్షింతలు చల్లి నన్ను ఆశీర్వదించారు. అప్పుడు వారి ముఖంలో కనిపించిన ఆనందం, తృప్తి నేను నా జీవితంలో ఎప్పటికి మరిచిపొలేను.

ముంతాజ్ ఫాతిమా

అల్లా హు అక్బర్…అల్లా హు అక్బర్ ఆజా పిలుపుతో పాటు అమ్మి పిలుపు – ముంతాజ్ ముంతాజ్….
“ఉట్ జా బేటా అరబ్బి పడ్నే మజీద్ జానాహై” అని తట్టి లేపారు.

చిన్నగా కండ్లు తెరిచి చాదర్ పక్కకు జరిపి బయటకు చూశాను. మసక చీకటి, అప్పుడే సూరీడు పసి పిల్లాడిలా బుడి, బుడి అడుగులతో భూమిపైకి వస్తున్నట్లున్నాడు. తన బోసి నవ్వుల కిరణాలతో చీకటి తెరలను తొలగిస్తున్నాడు.

అంతలోనే మళ్ళీ అమ్మి పిలుపు….

మతం పేరుతో నెరిపే రాజకీయాలు, కక్షలూ కార్పణ్యాలది వేరే కథ. అది తెలియని వినిర్మలమైన బాల్యం కథ ఇది.

రోజు రోజుకూ పెరిగిపోతున్న వైషమ్యాల స్థానంలో సామరస్యానికి చోటిచ్చిన ఇద్దరు అమ్మల కథ ఇది. మరో రకంగా ఇది ఇద్దరు కూతుర్ల కథ కూడా.నిజానికి ఇది కథ కాదు. హిందూ ముస్లిం మతస్తుల మధ్య లేని వైషమ్యాలను పెంచి పోషిస్తున్న నేటి తరుణంలో ఆ రెండు కుటుంబాల మధ్య అనుకోకుండా నెలకొన్న ఆత్మీయ వారధి ఈ కథ. “వినాయక చవితి నవరాత్రుల సందర్భంగా ఎప్పటి నుంచో చెప్పాలనుకున్న ఈ స్వీయాయానుభావాన్ని ఇప్పడు చెప్పగలిగాను” అన్నారు ముంతాజ్ ఫాతిమా సంతోషంగా.

పరిశీలనాసక్తి మెండుగా గల ముంతాజ్ ఫాతిమా చరిత్ర విద్యార్థి. ఎంఎ., బి ఎడ్ చదివారు. గతాన్ని వర్తమానాన్ని తరచి చూస్తుంటారు. వారు కరీంనగర్ లోని అల్గునూరు ప్రభుత్వోన్నత పాఠశాలలో సాంఘిక శాస్త్ర ఉపాధ్యాయురాలిగా పనిచేస్తున్నారు. ఈ నిజ జీవిత గాథ అచ్చవుతున్న వారి తొట్ట తొలి రచన. వారికి, వారి అమ్మీకి తెలుపు అభినందనలు, కృతజ్ఞతలు.

లేవక తప్పదు. ఎందుకంటే మల్లొకసారి పిలిస్తే ఇక అమ్మి పిలుపు ఉండదు, అబ్బాజి పిలుపు ఉంటుంది.
లేచి చూసేసరికే చెల్లె తయారు అవుతోంది.

“బాజి! జల్దీ తయార్ హొజావ్ దేర్ మత్ కరో” అన్నది. నేను కాలకృత్యాలు తీర్చుకొని వజూ చేసుకొని చెల్లెలు, చుట్టుపక్కల స్నేహితులతో కలిసి మజీద్ కు బయల్దేరాను. ప్రతి రోజూ ‘పవిత్ర ఖురాన్’ నేర్చుకోడానికి మజీద్ కు వెళ్లడం నిత్యకృత్యం…

దారంత గట్టిగా మాట్లాడుకుంటూ వెళ్ళిన పిల్లలందరి నోళ్ళకు ఒకటే సారి తాళం పడింది. నిశ్శబ్దం అలుముకుంది, మజీద్ సమీపించగానే…

మినార్లపై సూర్య కిరణాలు ప్రతిఫలిస్తుండగా పవిత్ర మజీద్ తెల్లని తెలుపుతో మెరిసిపోతోంది. చల్లని మేఘాలు ద్వారాలు తెరిచి ఆహ్వానం పలుకుతున్నయా అన్నఆనుభూతి కలిగింది.

మజీద్ చేరుకోగానే చెప్పులు విడిచి కాళ్లు కడుక్కొని లోపలికి వెళ్లాము.

మజీద్ చాలా పెద్దగుంటుంది. లోపల ఎర్రని, ఆకు పచ్చని తివాచీలు పరిచి ఉంటై ఎప్పుడు. ఒక ప్రక్కకు పిల్లల కొరకు పొడవైన తివాచీ పరిచి ఉంటుంది. దానికెదురుగా మొలిసాబ్ కొరకు ఒక చిన్న తివాచీ, దానిపై ఒక సన్నని బెత్తం ఉంటుంది. ఆ బెత్తం చూడగానే వెన్నులో ఒకలాంటి భయం పుడుతుంది. ఇంక లోపలికెలితే ఇనుప జాలితో తయారు చేసిన రకరకాల పూలు, ఆకులు, తీగలతో ఏర్పాటు చేసిన పార్టీషియన్ ఉంటుంది. పశ్చిమాన మౌలాన కొరకు ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేసిన మింబర్ ఉంటుంది. అక్కడ ప్రత్యేక డిజైన్ తో చేసిన మెత్తని జానిమాజ్ లు పరిచి ఉంటై. ఒక వైపు ఖురాన్, పారే, తజ్బీ, టోపీలు పెట్టి ఉంటై. ఈతర్ పరిమళం గుబాళిస్తోంది. మనశ్శాంతి కలిగించే వాతావరణం ఉంటుంది లోపల. కాని, ఆడ పిల్లలు లోపలికి వెళ్లే అనుమతి లేదు. ఐనా నేను మొలిసాబ్ లేనప్పుడు వెళ్లి అంతా తిరిగి చూచి వచ్చెదాన్ని…

ఫజర్ నమాజుకు వచ్చేవాళ్లు వచ్చి…నమాజ్ చదువుకొని వెళ్తున్నారు. కొంత మంది ఖురాన్ పఠనం చేసుకుంటున్నారు. ఇంకొంత మంది తజ్బీ పట్టుకొని దురుద్ చదువుతున్నారు. అన్ని నిశబ్డంగా జరిగిపోతున్నాయి. పావురాల గుటెర్గూ, పిచ్చుకల చూయ్…చూయ్ తప్ప ఎటువంటి శబ్దం లేకుండా ప్రశాంతంగా ఉంది.

మజీద్ కు కుడి వైపు వరండా, ఆ ప్రక్కన చిన్న గదులు, అందులో బాటసారులు వచ్చి ఉండటానికి ఏర్పాట్లు ఉంటవి. ప్రతి రోజు ఎక్కడెక్కక్కడి నుండో జనం వచ్చి ఉండే వారు. రోజు వారిని గమనించడం నాకు చాలా సరదాగా ఉండేది.

మేమందరం వెళ్లి తివాచీ పైన కుర్చున్నాము. పిల్లలందరు అరబ్బి పుస్తకం తీసి నిశబ్డంగా చదువుతున్నారు.

మొలిసాబ్ ను చూడగానే పిల్లలందరు లేచి “అస్సలావాలెకుం మొలిసాబ్” అని రాగ యుక్తంగా పలికారు.  దాంతో అప్పటివరకు నెలకొన్న నిశబ్దం పటాపంచలైంది. పావురాలు టప టప లాడుతూ ఎగిరిపొయాయి, పిచ్చుకలు బెదిరి పారిపోయాయి.

నేను నా పరిశీలనలోనే ఉన్నాను. మా చెల్లి మెల్లగా మోచెతితో తట్టింది. అంటే మొలిసాబ్ వస్తున్నారని దాని అర్థం.

మొలిసాబ్ ను చూడగానే పిల్లలందరు లేచి “అస్సలావాలెకుం మొలిసాబ్” అని రాగ యుక్తంగా పలికారు. ఆ తర్వాత కూర్చొని గట్టిగా సబఖ్ వల్లె వేయడం ప్రారంభించారు. దాంతో అప్పటివరకు నెలకొన్న నిశబ్దం పటాపంచలైంది. పావురాలు టప టప లాడుతూ ఎగిరిపొయాయి, పిచ్చుకలు బెదిరి పారిపోయాయి.

మొలిసాబ్ ఒకోక్కరిని పిలిచి సబఖ్ చదివిస్తున్నారు. అంతలోనే నావంతు వచ్చింది, అప్పటికీ నేను సగం పాఠమే గుర్తుచేసుకున్నాను. కానీ సగం సమయం పరిసరాలు గమనించడంతోనే గడిచిపోవడంతో ఇక నాకు దెబ్భలు తప్పవని నిర్ణయించుకుని వెళ్లి సగం పాఠమే అప్పగించాను.

చేతిపై దెబ్భ పడింది. చురుక్కు మన్నది. నా కండ్లలో నీళ్లు, మొఖంపై రేషం – రెండు ఒకటేసారి వచ్చాయి. కాని ఏం చేయలేను. ఇది నాకు షరా మామూలే…

ఇక పిల్లలందరు సూరలు వల్లె వేయడం ప్రారంభించారు. విన్న విషయాలు నాకు గుర్తుండి పోతై కాబట్టి చక్కగా సూరా “లా ఇలాహా ఇల్లల్ లా హూ మహమ్మదూర్ రసూలిల్లా…ఖులు అల్లహ్ హు అహద్…అల్లహూ సమద్ లం.. యలిద్ వలం యులద్ వలంమెహ్ కుల్లెహూ ఖుఫ్హాన్ అహద్”…. అని చదివి మొలిసాబ్ కు అప్పగించాను.

వారు మెచ్చుకోవడంతో అప్పటి వరకున్న అవమానం స్థానంలో నాలోపల విజయ గర్వం అలుముకుంది.

మొలిసాబ్ ‘ఛుట్టి’ అనగానే పిల్లలందరు ఇంటికి వెళ్ళాడానికి లేచారు. వెళ్లే ముందు ఫతెహా లడ్డూలను పంచారు. లడ్డు నాకు ఇష్టం కాబట్టి సంతోషంగా తినుకుంటూ, ముచ్చట్లాడుతూ యింటికి బయలుదేరాము.

పరిస్థితులు ఒకే లా ఉండవు కదా? కుటుంబ గొడవల వలన మేము ఇంటినే కాదు, మా మొహల్లాను కూడ విడిచిపెట్టి కిరాయి యింటికి వెళ్లవలసి వచ్చింది. మేము ఉన్న వీధిలో అన్ని హిందువుల ఇండ్లూ, మాదోక్కటే ముస్లిం ఇల్లు.

“అమ్మి…అమ్మి” అని పిలుచుకుంటూ ఇంట్లోకి వెళ్ళినంతలోనే చెల్లె వచ్చి నాపై షికాయతు ప్రారంభించింది. నేను భయంగా అమ్మిని చూశాను. అమ్మి మొఖంలో కోపం, కండ్లలో ప్రేమ, మాటలో ఆందోళన ధ్వనించింది.

“దేఖ్ బేటా!! హర్ ముసల్మానుకు దీని తాలిం జరూరి హై. ఖురాన్, నమాజ్, సూరే సీఖ్నా హోగా తుఝె. తెలుగు మీడియం స్కూల్ మే పడాతే హై బొల్కే సబ్ లోగా తానే మార్ తే హై. అర్రబ్బి థోడా ధ్యాన్ సే పడ్నా బేటా!” అని అమ్మి బాధగా సంజాయిస్తూ అన్నారు.

నేను “సరే” అని తలూపి, చెల్లె వైపు కోపంగా చూశాను. రోజు నాపై శికాయత్ చేయడం చెల్లె అలవాటుగా మారిపోయింది. “జావో స్కూల్ కే లియే తయార్ హొజావో” అంటు అమ్మి వంటింట్లోకి వెళ్లి పొయినది.

మా ఇల్లు మజీద్ వెనక వైపు ఉన్న సందిలో ఉండేది. మా వీధిని ‘మజీద్ కా మొహల్లా’ అనేవారు.
మా మొహల్లాలో అన్ని ముస్లీం కుటుంబాలు ఉండేవి. కష్టాలు, సుఖాలు పంచుకుంటూ పెండ్లిలు, పెరంటాలు, పండగలు చాలా ఉత్సాహంగా కలిసి మెలిసి జరుపుకొనేవాళ్ళం. సరదాలు, సంబరాలతో కాలం గడిచిపోయేది.

పరిస్థితులు ఒకే లా ఉండవు కదా? కుటుంబ గొడవల వలన మేము ఇంటినే కాదు, మా మొహల్లాను కూడ విడిచిపెట్టి కిరాయి యింటికి వెళ్లవలసి వచ్చింది. మేము ఉన్న వీధిలో అన్ని హిందువుల ఇండ్లూ, మాదోక్కటే ముస్లిం ఇల్లు.

అమ్మి, అబ్బాజి చాలా రోజుల వరకు ముభావంగా వుండేవారు. ఇరుగు పొరుగు ఇండ్లకు వెళ్లడానికి నిరాకరించేవారు. పిల్లలు ఒక దగ్గర ఆగరు కదా? వీధీ చివరి ఇంటి వారితో స్నేహం ఏర్పడింది. వాళ్లకు ఇద్దరు అబ్బాయిలు.

మా మధ్య రాకపోకలు ప్రారంభమైనవి. నేను, చెల్లె వాళ్ళింటికి వెళ్లి క్యారమ్, చెస్ ఆడుకునే వాళ్ళం. నేను అప్పుడే జూనియర్ కాలేజీలోకి వచ్చేసాను. మెల్లగా కొత్తవాతావరణానికి అలవాటు పడసాగాము.

“మా కుటుంబంలో ఆడపిల్లలు పూజ చేసే సంప్రదాయం ఉంది. ప్రతి ఏడు మా చెల్లె బిడ్డ వచ్చి పూజలో కూర్చునేది. ఈ సారి దానికి జ్వరం రావడం వలన రాలేదు” అని ఆంటీ బాధ పడుతూ చెప్పసాగారు.

వినాయక చవితి వచ్చింది. వాళ్లు పండగ కు మమ్మల్ని ఆహ్వానించారు. నేను చెల్లె చక్కగా ముస్తాబై వెళ్లాము. ఆంటీ, అంకుల్ సంతోషంగా ఆహ్వానం పలికారు.

ఉండ్రాలు, పాయసం, పులిహోర, పూలు, పండ్లు ఫలాలు పెట్టి వినాయకున్ని అలంకరిస్తున్నారు. పూజ ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. నేను వాళ్ళను ఆసక్తిగా గమనిస్తూ కూర్చున్నాను. ఎందుకో వాళ్ళ ముఖంలో సంతోషం కనిపించలేదు. ఎదో నిరాశా అనిపించింది. కారణం ఏమై ఉంటుందా అని ఆలోచిస్తూ ఆంటీని ఆడిగాను.

“మా కుటుంబంలో ఆడపిల్లలు పూజ చేసే సంప్రదాయం ఉంది. ప్రతి ఏడు మా చెల్లె బిడ్డ వచ్చి పూజలో కూర్చునేది. ఈ సారి దానికి జ్వరం రావడం వలన రాలేదు” అని ఆంటీ బాధ పడుతూ చెప్పసాగారు.

ఇంతలో “మనకు ఆడపిల్లలు లేరని బాధ పడకే… ఈసారి పూజ ముంతాజ్ తో చెయిద్దాం” అని అంకుల్ టక్కున అన్నారు. ఆ మాట వినగానే “ముంతాజ్… ముంతాజ్…ఈరోజు పూజలో నువ్వు కుర్చుంటావా?” అని ఆర్తిగా అడిగారు ఆంటీ.

ఊహించని….అభ్యర్థన!!

వినగానే ఆశ్చర్యంతో కూడిన భయం వేసింది నాకు.

భయం ఎందుకంటే? ఒక రోజు స్నేహితురాలు స్టిక్కర్ బొట్టు పెడితేనే “అల్లా జలాత ఫిర్ నై లాగాన” అని మా ఇంట్లో కొప్పడ్డారు. అటువంటిది ఇప్పుడు ఏకంగా పూజలో కూర్చొవాలా? పూజా చేయాలా?
అర్థం కాలేదు. ఎలా? వారి అభ్యర్థనను ఎలా కాదనాలి? కాదంటే వారిని ఇంక బాధ పెట్టినట్టు అవుతుంది కదా!

ఆలోచనల్లో పడ్డాను. సరే అంటే ఇంట్లో ఏం జరుగుతుందో ఊహించడానికే భయమైతుంది!  ఇప్పుడు ఏం చేయాలో అర్థం కావడం లేదు? ధర్మ సంకటం అంటే ఇదేనేమో!

వాళ్ళ మొఖం చూశాను. ప్రేమ, వాత్సల్యంతో కూడిన ఆ చూపులో నాకు అమ్మి కనిపించింది. ఇక ఏమీ ఆలోచించకుండా “సరే” అన్నాను.

చెల్లి వైపు చూశాను. ఆది కూడ అదే ఆలోచనలో ఉన్నట్టుంది. “సరే” అని తలూపింది.

“వక్రతుండ మహా కాయ…సూర్య కోటి సమప్రభ..నిర్విఙమ్ కుర్మే దేవా.. సర్వ కార్యేశూ సర్వదా”… అంటూ అంకుల్ వినాయక స్తోత్తం చదువుతూ పూజా విధులన్ని నాతో చేయించారు. వాళ్లు చెప్పినట్టే నేను అన్నీ చక్కగా చేసాను.

కొద్దిసేపట్లోనే వాళ్ళింట్లో ఉత్సాహపు సందడి మొదలైంది. అందరూ సంతోషంగా పనులు మొదలెట్టారు. వాళ్లు నన్ను పూజ గదిలోకి తీసుకొని వెళ్ళి వినాయకుని ముందు కూర్చొ పెట్టి చెరొకవైపు కూర్చున్నారు.

వినయకుని విగ్రహం చూడ చక్కగా ఉంది. అందంగా, ఠీవి గా, దర్జాగా కుర్చున్నట్లున్నది. గణేశునికి ఎదురుగా కొబ్బరికాయలు, పసుపు, కుంకుమ, గంధం, కర్పూరాలు, దీపంతో మంగళ హారతి పెట్టి ఉంది. ఒక వైపు కలశం ఉంది. మమిడాకు తోరణాలు కట్టారు. బంతి, మందారం పూలతో అలంకరించారు. అరటి, ఆపిల్ పండ్లు ఉన్నై.

వినాయకునికి నైవేద్యము పెట్టడానికి రకరకాల వంటకాలున్నై, అగర్ బత్తిలు వెలుగుతున్నాయి. ఒకలాంటి పవిత్ర పరిమళం వెదజల్లుతున్నది అక్కడి వాతావరణం.

ఇంతలో ఆంటీ నా చేతికి ఆకు కట్టి ఉన్న పసుపు దారపు కంకణం కట్టారు.

“వక్రతుండ మహా కాయ…సూర్య కోటి సమప్రభ..
నిర్విఙమ్ కుర్మే దేవా.. సర్వ కార్యేశూ సర్వదా”… అంటూ అంకుల్ వినాయక స్తోత్రం చదువుతూ పూజా విధులన్ని నాతో చేయించారు. వాళ్లు చెప్పినట్టే నేను అన్నీ చక్కగా చేసాను.

పూజ ముగించిన తర్వాత నా తలపై అక్షింతలు చల్లి నన్ను ఆశీర్వదించారు. అప్పుడు వారి ముఖంలో కనిపించిన ఆనందం, తృప్తి నేను నా జీవితంలో ఎప్పటికి మరిచిపొలేను.

ప్రసాదం తిని, భోజనం చేసి నేను చెల్లి కలిసి ఇంటికి బయల్దేరాం గానీ ఒకటే అలజడి. ఇంట్లో అమ్మి , అబ్బాజి ఎలా స్పందిస్తారో? ఏమంటారో? అని చెప్పలేనంతటి భయం పట్టుకుంది. ఆ భయానికి దారి పొడవునా ఇద్దరం ఏం మాట్లాడుకోలేదు.

అమ్మి ముఖంలో ప్రశాంత ఆలోచన. కండ్లలో ఆశ్చర్యం. నోటి నుండి ఒకటే వాక్యం వచ్చింది.

ఇల్లు రానే వచ్చింది. “అమ్మి, అమ్మి” అని పిలుస్తూ లోపలికెళ్ళాను.

చెల్లె చెప్పడానికంటే ముందు జరిగిందంతా నేనే చెప్పెయాలని నిర్ణయించుకున్నాను. అమ్మిని చేరుకోగానే జరిగిందంతా చెప్పెసాను. చెప్పి అప్పుడు అమ్మి మొఖంలోకి చూశాను. ఏమంటుందో అని భయం భయంగా చూశాను.

అమ్మి ముఖంలో ప్రశాంత ఆలోచన. కండ్లలో ఆశ్చర్యం. నోటి నుండి ఒకటే వాక్యం వచ్చింది.

అచ్ఛ కరి బేటా!! ఉన్ లోగో కు బేటియా నహీ హైనా, లేకిన్ అప్నా ఈమాన్  సచ్చా ఔర్ బులంద్ రఖ్నా బేటా” అని అంటూ అమ్మి భుజం తట్టింది.

ఊహించని జవాబు….

నేను, చెల్లె ఆశ్చర్యంగా కండ్లప్పగించి అమ్మినే చూస్తూండి పోయాము.

నాకు ఆ సమయంలో అమ్మి కొత్తగా కనిపించింది.

అమ్మను గట్టిగా కౌగిలించుకున్నాను. నాతో పాటు చెల్లి కూడా.